کد مطلب:2599 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چگونه مي توانيم استعدادهاي خود را بشناسيم و آنها را شكوفا سازيم؟

قابليّت و توان يادگيري هر چيز را استعداد مي نامند. استعداد، چيزي نيست كه در اثر يادگيري و تجربه و تمرين به دست آمده باشد بلكه با فرد به دنيا مي آيد و اگر شرايط و امكانات لازم براي ظهور آن وجود داشته باشد، شكوفا مي شود و در غير اين صورت فرد نخواهد توانست استعداد خود را بروز دهد، بلكه بر اثر عدم شكوفايي به تدريج استعداد مي ميرد و يا ضعيف مي شود.

با توجه به تعريفي كه از استعداد شد، مي توان حدس زد كه انواع مختلف و متعدّدي از استعداد وجود دارد، استعداد رياضي، استعداد هنري، استعداد مكانيك و... از جمله اين استعدادها است. روان شناسان با توجّه به اين كه وجود استعداد خاصي در فرد با موفقيّت او در آن موضوع ارتباط دارد، آزمونها و تست هايي تهيّه كردهاند تا استعدادهاي افراد را مورد سنجش قرار دهند. بر اين اساس، آزمونهاي مختلفي از استعدادها ساخته شده است كه مورد استفاده دانشگاهها، مراكز استخدام و... قرار مي گيرد يكي از اين آزمونها، آزمون استعداد تحصيلي است كه گذراندن آن براي تمام داوطلبان ورود به دانشگاهها الزامي است. در كنار آزمون هايي كه به منظور استعداد ساخته شده است آزمونهاي ديگري وجود دارد كه به آزمونهاي پيشرفت معروف هستند. آزمونهاي پيشرفت معمولاً ميزان تسلّط شخصي را بر موضوع مشخّص و معيّن مي سنجند نتايجي كه از آزمونهاي پيشرفت به دست مي آيد، مي تواند ميزان آموختههاي فرد را ارزيابي كند در حالي كه در آزمونهاي استعداد، تنها قابليّت و ظرفيّت يادگيري برخي از مهارتها مورد سنجش قرار مي گيرد.(1)

اما چگونه استعدادها را شكوفا كنيم: انسان به عنوان يك موجود اجتماعي كه از عقل و شعور برخوردار است، نيازهاي متفاوت و متنوعي دارد. نياز به آب و هوا و غذا، نياز به احترام، امنيّت، دوست داشتن و متعاليترين آنها نياز به شكوفايي، اهمّ نيازهاي جسمي و روحي انسان به شمار مي روند.

روان شناسان خود شكوفايي را گرايش انسان به رشد و تكامل از يك وضع ساده به يك وضع پيچيده، از وابستگي به استقلال و از قالبي بودن به انعطاف پذيري، تفسير و تعريف كردهاند، به همين علّت در خود شكوفايي، خلاقيّت و شناخت استعدادها اهميّت زيادي دارد. بنابراين خود شكوفايي در ارتباط نزديك و مستقيم با خودشناسي و درك استعدادهاي فردي قرار مي گيرد به طوري كه هر چه شناخت فرد از استعدادها، ويژگيها و قابليتهاي خود بيشتر باشد، امكان اين كه به خود شكوفايي برسد نيز بيشتر خواهد بود. به اعتقاد برخي از روان شناسان براي اينكه فرد به خود شكوفايي نايل آيد بايستي كه نيازهاي جسمي و رواني ديگر خود را ارضا كرده باشد؛ يعني انتظار نميرود كه فرد گرسنه يا تشنه كه از غذا و آب محروم است و بي تابانه منتظر است تا گرسنگي و تشنگي اش را رفع كنند به خود شكوفايي نايل آيد و تمام استعدادها و خلاقيّت خود را بروز دهد، بلكه بايد از امنيّت كافي برخوردار باشد و به جامعه انساني عشق بورزد و نوعدوستي را در حدّ كمال خود باور داشته باشد بعد از طي اين مراحل، به شناخت و درك جهان نايل خواهد آمد و آن گاه خواهد توانست نيروهاي خود را نيز شناخته و با اين مقدمات به خود شكوفايي دست يابد. بديهي است اگر هر يك از نيازهاي ابتدايي فرد به نحوي ارضا نشده باشد، نيل به خود شكوفايي ممكن نخواهد بود. رسيدن به خود شكوفايي گرچه امر بعيدي نيست، ولي به سهولت نيز امكانپذير نيست. به همين علّت در تاريخ افرادي كه به خود شكوفايي نايل مي گردند معمولاً ويژگي هايي دارند كه متفاوت از افراد عادي است. برخي از ويژگيهاي آنها عبارتند از: برخورداري از قواي خلاقه، توجه به واقعيّت، استقلال، نوعدوستي، تمركز به اشياء واقعي و مقاومت در برابر آداب و رسوم معمول و متداول جامعه. آن چه در خصوص افراد خود شكوفا لازم است بيان شود اين است كه خود شكوفايي قبل از هر چيز نيازمند هوش سرشار است در حقيقت هوش عامل نيل به خود شكوفايي است. بنابراين آدمي كه از هوش بهرهمند است، مي تواند استعدادها و قابليتهاي خود را پرورش داده و شكوفا كند. ضمناً فرم ارزيابي روزانه نيز براي شما ارسال مي گردد.

پي نوشتها:

1. غلامرضا گرشاسبي، همراز، رواشناسي كه هميشه همراه شماست، ص 101 - 102.